طرز تهیه آش اوماج اصفهانی با نکات مهم ، آش شفا شب سرد یلدا
به گزارش مجله سینمایی گوگوریو، آش اوماج یا به قول خود اصفهانی ها آش عوماج که بهش آش شفا هم میگن، یکی از اون غذاهای قدیمی و خوش نام اصالتا اصفهانیه که توی شهرهای مختلف مثل تبریز، اردبیل، قزوین و … هم درست می شه. این ترکیب ساده ای داره و با سبزی های تازه، حبوبات، سیب زمینی و اوماج هایی که با آرد درست می شن، تهیه می شه. در زمان های قدیم این بیشتر توی روزهای سرد سال، به عنوان یا وقتی کسی سرما خورده بود، پخته می شد، چون هم سبک و زود هضمه و هم انرژی بخشه. توی این مطلب از در ما طرز تهیه آش اوماج اصفهان با اسفناج و نکات پخت و خوشمزه شدنش رو به شما یاد میدیم.
طرز تهیه آش اوماج اصفهانی در یک نگاه
برای درست کردن آش اوماج اصفهانی، اول عدس یا لپه رو چند ساعت قبل خیس کنید تا زودتر بپزه و نفخش گرفته بشه. بعد آرد رو با کمی نمک مخلوط کنید. دستتون رو خیس کنید و روی آرد بکشید تا دونه های ریز اوماج درست بشه. سپس اون ها رو خشک کنید. پیازها رو خرد نموده و با روغن تفت بدید. ادویه ها اضافه کنید و بعد حبوبات خیس خورده رو بریزید و کمی تفت بدید.
در ادامه آب، یا عصاره مرغ یا گوشت اضافه کنید و بذارید مواد نیم پز بشه. سیب زمینی های نگینی شده رو اضافه کنید و بعد اوماج های خشک رو کم کم بریزید و مرتب هم بزنید. در آخر سبزی های خرد شده رو اضافه کنید، حرارت رو کم کنید و بذارید آش جا بیفته. وقتی همه مواد نرم و لعاب دار شدن، آش آماده سروه.
شما می تونید جزئیات مربوط به میزان مواد اولیه و مرحله به مرحله طرز تهیه آش اوماج اصفهانی رو توی این مطلب بخونین.
مواد اولیه برای تهیه آش اوماج اصفهان
| مواد اولیه | میزان مورد احتیاج |
| آرد | 2 لیوان فرانسوی دسته دار |
| آب | حدود نصف لیوان فرانسوی دسته دار |
| نمک | نصف قاشق چای خوری (برای تهیه اوماج) |
| سبزی آش (تره، گشنیز، شوید، اسفناج، ریحان) | 1 کیلوگرم خرد شده |
| عدس سبز یا لپه | 1 لیوان فرانسوی دسته دار |
| سیب زمینی نگینی خرد شده | 3 عدد میانه |
| پیاز (برای پیاز داغ) | 2 عدد بزرگ |
| فلفل سبز (اختیاری) | 2 عدد |
| روغن سرخ کردنی | 3 قاشق غذاخوری |
| آب جوش یا استاک گوشت و مرغ | 4 تا 5 لیوان فرانسوی دسته دار |
| نمک، زردچوبه و فلفل سیاه | به میزان لازم |
| کشک و پیاز داغ | برای تزیین آش اوماج |
| سبزی خشک نعناع | برای نعناع داغ |
| نان | برای سرو با آش اوماج |
مدت زمان آماده سازی مواد اولیه: 30 دقیقه
مدت زمان مورد احتیاج برای پخت آش اوماج اصفهانی: 70 تا 90 دقیقه
میزان کالری آش اوماج اصفهان در 100 گرم: 160 تا 250 کیلوکالری
مراحل طرز تهیه آش اوماج اصفهانی سنتی به روش اصیل
خیلی از خانواده های اصفهانی وقتی می خوان یه غذای سنتی و مقوی برای شب یلدا یا دورهمی درست کنن، سراغ آش اوماج می رن. برای درست کردن این آش یلدایی، مراحل زیر رو به ترتیب دنبال کنین.
مرحله اول: حبوبات رو آماده کنید
اولین کاری که برای درست کردن آش اوماج اصفهانی باید انجام بدید، خیس کردن حبوباته. عدس یا لپه رو از شب قبل یا حداقل 4 ساعت قبل، پاک کنید، بشورید و با میزانی آب، داخل کاسه بریزین و خیس کنید. توی این مدت، چند بار آب روی حبوبات رو با آب تازه عوض کنید. این کار باعث می شه هم حبوبات زودتر بپزه و هم نفخش گرفته بشه.
در صورت تمایل می تونید انواع حبوبات رو به صورت و اینترنتی از فروشگاه های بخرید.
مرحله دوم: اوماج ها رو آماده کنید
قبل از این که آغاز به آشپزی کنین، آرد رو الک کنید. بعد داخل یه سینی بریزید، کمی نمک اضافه کنید و هم بزنید تا یکدست بشه. سپس توی یه کاسه دیگه، آب بریزید. کف دستتون رو با آب خیس کنید. حالا دست خیس رو روی آرد بکشید تا دونه های خیلی ریز خمیری شکل بشن.
برای خرید انواع آرد از فروشگاه های به روش های خرید حضوری و اینترنتی می تونید اقدام کنید.
مرحله سوم: اوماج ها رو خشک کنید
این کار رو چند بار تکرار کنید تا همه آرد تبدیل به اوماج بشه. یادتون باشه اوماج ها باید ریز باشن، نه گلوله ای و درشت. وقتی اوماج آماده شد، اون ها رو روی پارچه تمیز پهن کنید تا خشک بشن. خشک شدن باعث می شه موقع پخت به هم نچسبن و آش لعاب دار بشه. اگر عجله دارید، اون ها رو توی سینی فر بریزید و توی فر با دمای 60 تا نهایتا 70 درجه و درب نیمه باز، برای 30 تا 40 دقیقه خشک کنید.
مرحله چهارم: پیاز رو آماده کنید
توی این مرحله از طرز تهیه آش اوماج به روش اصفهانی ها، پیازها رو پوست بگیرید و خوب بشورید. بعد می تونید اون ها رو به صورت خلالی باریک یا نگینی ریز خرد کنید. خلالی کردن برای پیاز داغ () بهتره و نگینی برای اینکه داخل آش محو بشه. هر دو روش درسته، بستگی به سلیقه شما داره. در نهایت وقتی خردشون کردین، کنار بذارید تا بعد تفت بدید.
مرحله پنجم: مواد آش اوماج رو تفت بدید
سپس یه قابلمه با سایز مناسب روی حرارت بذارید و کمی روغن داخلش بریزید. اجازه بدید قابلمه و روغن داغ بشن. بعد پیازهای خرد شده رو داخل روغن بریزید و تفت بدید تا رنگشون طلایی و بافتشون سبک بشه. در ادامه، زردچوبه و فلفل سیاه رو اضافه کنید تا عطر ادویه بلند بشه. حواستون باشه پیازها نسوزن.
روغن، پیاز داغ آماده و انواع ادویه معطر رو به صورت خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه های می تونید تهیه کنید.
مرحله ششم: حبوبات و آب رو اضافه کنید
حالا توی این مرحله از دستور آش اوماج سنتی اصفهانی، حبوبات خیس خورده رو آبکش کنید و بشورید. سپس به قابلمه و پیاز و ادویه ها اضافه کنید. حبوبات رو کمی با پیاز و ادویه ها تفت بدید تا طعم خامشون گرفته بشه. حدود 2 تا 3 دقیقه کافیه. بعد آب معمولی، آب مرغ یا گوشت () رو بریزید داخل قابلمه. آب داخل قابلمه که آغاز به جوشیدن کرد، شعله رو کم کنید، درب قابلمه رو بذارید و اجازه بدید حبوبات نیم پز بشن.
مرحله هفتم: سیب زمینی ها و سبزی ها رو آماده کنید
در همین حین که حبوبات در حال پخته شدن هستن، اگر سبزی آش رو خودتون آماده می کنید، سبزی ها رو پاک کنید، بشورید و وقتی آبشون رو از دست دادن، درشت تر از سبزی کوکو و قورمه، خرد کنید. این سبزی ها رو کنار بذارید تا مرحله آخر اضافه کنید. سیب زمینی ها رو هم پوست بگیرین. نگینی خرد کنید.
سبزیجات آماده منجمد رو از فروشگاه های به روش های حضوری و اینترنتی می تونین بخرید.
مرحله هشتم: سیب زمینی و اوماج رو اضافه کنید
وقتی حبوبات کمی نرم شدن، سیب زمینی های نگینی شده رو اضافه کنید. بذارید همه با هم بجوشن تا سیب زمینی ها هم نرم بشن. وقتی مواد نیم پز شدن، اوماج های خشک شده رو کم کم داخل قابلمه بریزید. توی این مرحله، باید مرتب مواد رو هم بزنید تا اوماج ها به هم نچسبن و گلوله نشن. هم زدن مداوم باعث می شه اوماج ها توی آش پخش بشن و بافت یکدست درست کنن. اگر دیدید آش خیلی غلیظ شد، کمی آب جوش اضافه کنید.
مرحله نهم: سبزی آش رو اضافه کنید
در مرحله آخر طرز تهیه اوماج سنتی، سبزی های خرد شده رو داخل قابلمه بریزید. سبزی ها اگر خیلی درشت نباشن و تازه هم باشن، آش اوماجتون خوش رنگ و خوش عطر می شه. وقتی سبزی ها اضافه شدن، حرارت زیر قابلمه رو کم کنید و بذارید آش جا بیفته. این مرحله حدود نیم ساعت طول می کشه و باید هر چند دقیقه یک بار آش رو هم بزنید.
مرحله دهم: نعنا داغ درست کنید
در یک تابه میزانی روغن بریزید و سبزی خشک نعناع را اضافه کنید. حدود 20 تا 30 ثانیه بیشتر نعنا را تفت ندهید که نعناع داغ طعم تلخی نگیرد.
سبزی خشک نعناع رو به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه های می تونید تهیه کنید.
مرحله آخر آش اوماج اصفهانی رو سرو کنید
در نهایت، وقتی دیدید سیب زمینی ها نرم شدن، اوماج ها لعاب انداختن و سبزی ها رنگ و عطر خودشون رو به آش دادن، دیگه می تونین آش رو سرو کنید. آش اوماج رو توی کاسه های جدا بریزید و روی اون ها رو با کمی پیاز داغ، نعناع داغ () و کشک رقیق شده، تزئین کنید. آش اوماج رو به صورت تازه و داغ با نان یا بدون نان میل کنید.
کشک و نان رو به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه های می تونید تهیه کنید.
نکات مهم در طرز تهیه آش اوماج اصفهانی
- بهتره وقتی اوماج ها رو درست می کنید، دونه هاش رو الک کنید یا با دست تکون بدید تا دونه های خیلی درشت جدا بشن. این کار باعث می شه آش بافت یکنواخت تری داشته باشه.
- اگر اوماج ها رو در فر خشک می کنید، دما باید پایین و در حد 50 تا60 درجه سانتی گراد باشه. بعلاوه هر 15 دقیقه یک بار، سینی رو تکون بدید تا همه دونه ها به طور یکنواخت خشک بشن. حرفه ای ها حتی درِ فر رو کمی باز می ذارن تا بخار خارج بشه.
- بهتره حبوبات رو جداگانه نیم پز و بعد به آش اضافه کنید. این کار باعث می شه زمان پخت، دقیق تر کنترل بشه و آش ته نگیره.
- اگر خودتون سبزی آش رو آماده می کنید، بهتره اون رو کمی ریز خرد کنید و در آخرین مرحله اضافه کنید. اگر زودتر بریزید، رنگ سبزی کدر می شه و عطرش از بین می ره. آشپزهای حرفه ای ها یه میزان کمی از سبزی رو قبل از اضافه کردن با روغن خیلی کم، تفت می دن تا عطرش آزاد بشه.
- اگر آش اوماج اصفهانی خیلی رقیق شد، می تونید یک قاشق آرد رو با آب سرد حل کنید و به آش اضافه کنید. اگر خیلی غلیظ شد، کمی آب جوش یا عصاره بریزید.
- برای خوش طعم تر شدن، در آخرین دقایق پخت آش اوماج، کمی فلفل سبز تازه یا حتی آبلیمو اضافه کنید تا طعم آش بیشتر حس بشه. این نکته رو آشپزهای قدیمی برای خوش طعم تر شدن آش رعایت می کنن.
- آش اوماج رو بعد از خاموش کردن حرارت، 10 دقیقه توی قابلمه بذارید تا مزه ها یکنواخت بشن. این استراحت کوتاه باعث می شه آش خوش طعم تر بشه.
تفاوت های مهم آش اوماج در شهرهای مختلف
طرز تهیه آش اوماج اصفهان
- سبزی در نسخه اصلی آش اوماج اصفهان شامل اسفناج، تره، گشنیز، شوید، ریحان می شه.
- برخی اوقات به جای سبزی آش، فقط از اسفناج خرد شده استفاده می شه.
- گاهی کمی کلم برگ خرد شده هم اضافه می کنن.
- اوماج ها به صورت دانه های ریز خمیری خشک، تهیه و در آش ریخته می شن تا لعاب بدن.
- معمولاً توی این آش از سیب زمینی و عدس یا لپه پخته استفاده می شه.
طرز تهیه آش اوماج در شهرهای دیگر (مثل آذربایجان، اردبیل، کرمان):
- ترکیب سبزی ها متفاوته؛ مثلاً در برخی منطقه ها فقط تره و مرزه استفاده می شه.
- در برخی دستورها به جای اسفناج، سبزی های محلی یا حتی سبزی خشک اضافه می کنن.
- اوماج ها گاهی به شکل گلوله های کوچک خمیر درست می شن و مستقیم، بدون خشک کردن داخل آش ریخته می شن یا رنده می شن.
- در برخی شهرها به جای سیب زمینی، از حبوبات بیشتر یا حتی دوغ و ماست در کنار آش استفاده می شه.
تفاوت در کاربرد:
- در اصفهان آش اوماج بیشتر به عنوان غذای مقوی برای سرماخوردگی توی فصل سرد شناخته می شه.
- در شهرهای دیگر گاهی آش اوماج برای مهمانی ها و مناسبت ها مثل دورهمی شب یلدا پخته می شه.
فوت و فن های خوشمزه شدن آش اوماج اصفهانی
1- سبزی اصلی آش اوماج اصفهان چیه؟
در نسخه اصیل اصفهانی، اسفناج نقش اصلی داره. کنار اون معمولاً تره، گشنیز، شوید و ریحان هم استفاده می شه. برخی خانواده ها فقط اسفناج و تره می زنن، برخی ها هم کمی کلم برگ اضافه می کنن.
2- چه حبوباتی در آش اوماج اصفهان استفاده می شه؟
توی نسخه اصیل اصفهانی آش اوماج، عدس یا لپه حبوبات اصلی هستن؛ نخود و لوبیا بیشتر توی نسخه های محلی یا خانگی اضافه می شن و جزو دستور سنتی این آش نیستن.
3- چطور بفهمیم آش اوماج آماده ست؟
وقتی سیب زمینی ها نرم شدن، اوماج ها لعاب انداختن و سبزی ها رنگ و عطر خودشون رو به آش دادن، آش آماده است. بهتره بعد از خاموش کردن حرارت، 10 دقیقه بذارید بعد میل کنید.
منبع: افق کوروش