پرونده پارامونت ورق می خورد، کوهی ایستاده میان ستارگان - مجله سینمایی گوگوریو

پارامونت بعد از گومون Gaumont و Pathé فرانسه، نوردیسک Nordsik Film دانمارک و یونیورسال پنجمین استودیوی قدیمی و زنده جهان و تنها کمپانی بزرگ فیلمسازی آمریکاست که همچنان در منطقه نام آشنای هالیوود لس آنجلس جای دارد.

زوکر؛ مهاجر سخت کوش

نام پارامونت با آن لوگوی معروف کوه و ستاره ها یادآور تاریخی به درازای صنعت فیلم و نمایش در تاریخ آمریکاست. فصل شروع پارامونت به 104 سال قبل یعنی سال 1912 میلادی باز می شود. زمانی که آدولف زوکر Adolph Zuker مهاجر مجار تبار سنگ بنای یک کمپانی خصوصی پخش فیلم را بنا نهاد. زوکر در خانواده ای یهودی در شرق مجارستان که در آن زمان بخشی از امپراطوری اطریش-مجار بود، به دنیا آمد. او به رسم آن روزگار در نوجوانی و تنها زمانی که 16 سال داشت در پی زندگی بهتر به آمریکا مهاجرت کرد. مانند تمام مهاجران سال های اول زندگی او به سختی و فقر در کارگاه های رویه کشی مبل و صندلی گذشت اما تنهای پس از چند سال ورق برگشت و زوکر که به صنعت پوست و خز پیوسته بود طعم ثروت را چشید. اما این موفقیت ها هم برای او راضی کننده نبود. زوکر نقشه هایی بزرگتر در سر داشت.

در سال های اولیه قرن بیستم و پس از اختراع دوربین، صنعت تصاویر متحرک در آمریکا با تاسیس نمایش خانه هایی به نام نیکلدون Nickelodeon در حال پا دریافت بود. نیکلدون از ترکیب دو کلمه نیکل - نام دیگر سکه های 5 سنتی - و ادئون، به معنای سالن های نمایش و موسیقی در یونان باستان تشکیل شده بود و به نمایشخانه های اطلاق می شد که در ازای 5 سنت فیلم های کوتاه برای تماشایان پخش می کرد و در واقع می توان آن ها را مدل ابتدایی سالن های سینمای امروزی نامید.

تولد یک بچه غول

آدولف زوکر با هوش و شم اقتصادی غریزی خود متوجه اشتیاق طبقه کارگر و متوسط جامعه آمریکا به این پدیده نوظهور شد و به سرمایه گذاری در این صنعت جدید پرداخت. او در 1912 با تاسیس کمپانی بازیگران معروف Famous Players Film Company شروع به ساخت فیلم های بلند و نیمه بلند برای سالن های نمایش کرد. اولین پروژه او سرمایه گذاری در تولید و پخش فیلم فرانسوی و 52 دقیقه ای عشاق ملکه الیزابت (1912) با بازی سارا برنارد Sarah Bernhardt بازیگر افسانه ای سینما بود. زوکر و شرکایش که به دنبال جلب توجه بازیگران شناخته شده بودند در گام دوم زندانیان زندا (1913) را تولید کردند. فیلمی که برای ساخت آن مجموعه ای عظیم در خیابان 26 منهتن خریداری شد و نام استودیوی چلسی را بر آن نهادند. استودیویی که تا به امروز پا بر جاست. زوکر تا میانه 1913 پنج فیلم از این دست را روانه سالن های سینما کرد. او پا به جاده موفقیت نهاده بود.

همان سال تهیه کننده دیگری به نام جس لسکی Jesse L. Lasky استودیویی فیلمسازی به نام خود را به راه انداخته بود. او برادر زن ساموئل گلدوین بود. همان کسی که که بعد ها نام او با تلفیق در نام مترو گلدوین مایر برای همیشه در جهانی سینما ماند.

لسکی و زوکر در 1914 دو بازیگر مهم و تازه نفس عرصه سینما بودند که با تجمیع نیروهایشان می توانستند نتیجه ای به مراتب بزرگتر بگیرند. اما جرقه این همکاری به وسیله ویلیام وادسورت هادکینسون W. W. Hodkinson زده شد. هادکینسون سرمایه دار و سینمادار آمریکایی بود که این دو نفر را بر سر میز مذاکره آورد و در نهایت با همکاری یکدیگر و تجمیع 11 کمپانی ریز و درشت دیگر استودیوی فیلمسازی پارامونت تاسیس شد.

کوهی از ستاره ها

لوگوی معروف پارامونت نیز در این زمان خلق شد. در یکی از همین جلسات، هادکینسون طرحی روی دستمال کاغذی کشید. خطوطی ساده که یادآور قله کوهی در نزدیکی خانه دوران بچگی او در کلرادو بود. این طرح بعدا با 24 ستاره که نشان از قرارداد پارامونت با 24 ستاره معروف آن زمان داشت همراه و به یکی از مشهورترین و قدیمی ترین لوگوهای جهان تبدیل شد.

پارامونت از همان بدو تاسیس تاثیری مستقیم و شگفت بر صنعت سینما گذاشت. آدولف زوکر اعتقاد زیادی به ستاره محوری در سینما داشت تا جایی که او را بنیان گذار ستاره سازی در سینما می دانند. او قراردادهای انحصاری با بازیگران بزرگی چون Mary Pickford، Marguerite Clark وRudolph Valentino منعقد کرد. با تکیه بر همین سیاست یکی از اولین نوآوری های پارامونت استفاده از Block Booking در سیستم پخش و توزیع بود. به این معنا که اگر سینماداری خواهان فیلمی خاص از ستاره ای خاص بود می بایست پکیجی از همه فیلم های تولیدی پارامونت را خریداری کند. سیستمی که گرچه بعدها سر و کار آنها را به دادگاه های ضد تجمع سرمایه و انحصارگری انداخت اما باعث احاطه بی چون و چرای پارامونت بر سینماهای سراسر ایالت متحده شد و نبض سینما را در دستان آنها قرار داد.

اما قلب تپنده این اقدامات آدولف زوکر بود؛ مردی که با یک کمپانی، انقلابی در تولید، توزیع و پخش آثار سینمایی ایجاد کرد. او با هوشمندی ذاتی خود در همان سال ها مجموعه ای عظیم به راه انداخته بود و تنها در یک مورد تعداد سینماهای یک شبکه زنجیره ای آنها به نام پابلیکس Publix به 2000 عدد می رسید. او از ورود به حوزه های دیگر غافل نبود و حتی در راه اندازی ایستگاه های رادیویی مشارکت می کرد.

یکی از مهمترین فیلم های این دوران وسترن واگن سرپوشیده (1923) به کارگردانی جیمز کروز است. وسترنی رمانتیک بر پایه کتابی به همین نام که ماجرای کوچ گروهی از سفیدپوستان از کانزاس تا اورگان و مخاطراتی چون کوه، برف ، گرسنگی و حمله سرخ پوستان را روایت می کند.

فیلم به شدت در آمریکا و کانادا محبوبیت یافت و بیش از 3.5 میلیون دلار فروش کرد.

اما دیگر فیلم پر سر و صدا آن ها درام ده فرمان (1923) بود. فیلمی با درون مایه تاریخی و مذهبی که بعدها بازسازی های متعددی از آن ساخته شد. این فیلم را اولین فیلم از یک تریولوژی می دانند که با شاه شاهان (1927) و نشان صلیب (1932) تکمیل می شود.

تنها یک سوم ابتدایی ده فرمان به ماجرای زندگی حضرت موسی(ع) می پردازد و مابقی فیلم به دوران ما بعد آن می پردازد. صحنه پردازی و جلوه های ویژه فیلم خصوصا صحنه های مربوط به بازسازی صحرای مصر و شکافتن رود نیل یکی از تاثیرگذارترین و پر خرج ترین فیلم های آن سال ها را رقم زد. این تلاش با درخششی فوق العاده همراه شد و ده فرمان با 1.5 میلیون دلار بودجه ساخت نزدیک به 4.2 میلیون دلار فروخت. فروشی که تا سال ها به رکوردی در پارامونت تبدیل شد.

استودیوی پارامونت اینک یک غول برخاسته از خواب بود.

ادامه دارد...