اکران آنلاین؛ رفاقت با سینما یا رقابت ، هر جایگاه سینما چقدر شانس انتخاب شدن دارد؟ - مجله سینمایی گوگوریو

گروه فرهنگ و هنر خبرنگاران- ریحانه ابراهیمی؛ تقریبا یک سالی می گردد، موجودی کوچک تمام فیلم ها را از روی پرده سینما پایین آورده و کرکره سالن های سینما را پایین کشیده است.

اولین دفعه ایی که سالن دار ها مجبور به تعطیلی سینما ها شدند اسفند ماه 1398 بود یعنی همان اوایل، که کرونا به ایران وارد شده بود. این تعطیلی ها مداوم نبود و همراه با بالا و پایین رفتن آمار بیماران کرونایی، کرکره سالن ها هم بالا و پایین می رفت اما هراس مردم از اجتماع و فضای بسته به هر صندلی سینما شانس انتخاب شدن به وسیله مخاطب را نمی داد.

رئیس انجمن سینماداران، محمد قاصد اشرفی می گوید: دولت اوایل بسته شدن سینما ها خدماتی از جمله: بعضی مساعدت های اقتصادی و پرداخت بیمه سینما ها به سینماداران ارائه داد اما این خدمات وفای زیادی نداشته و سینماداران را تنها گذاشت.

در این مدت اعتراض هایی از سمت سالن دار ها و علاقه مندان فرهنگ و هنر برای نجات سینما مطرح شد اما هیچ کدام اثر بخش نبود و تن نیمه جان سینما نفس نفس زنان به حال خودش رها شد.

سینمای حرفه ایی یا سینمای سرگرمیی!

امیر ابیلی در تبادل نظر با خبرنگار خبرنگاران بیان نمود: اگر بخواهیم واقع بینانه به مخاطب سینما نگاه کنیم، تنها 3 یا 4 درصد مردم مخاطب خاص سینما هستند. یعنی آن هایی که به سینما به چشم سرگرمی نگاه ننموده و آن را به طوری جدی دنبال می نمایند.

با این وجود تعداد زیادی از مخاطبان سینما، سینما رفتن را به چشم یک سرگرمی دیده و در اوقات فراغات به سمت آن می فرایند و بسیار احتمال دارد که در دوران کرونا که دائم از فاصله اجتماعی حرف زده می گردد و امکان انتقال ویروس را در فضای سر بسته بیشتر می دانند، مخاطب عام سینما را از لیست سرگرمیات خودش حذف می نماید وترجیح می دهد فیلم ها را با کمی تاخیر ولی با اطمینان خاطر بیشتر در منزل ببیند.

ابیلی، منتقد سینما اسم کرد:از دلیل های کم شدن مخاطب سینما را، تعطیلی اجتماع های گسترده همچون دانشگاه ها را می داند. بسیاری از مخاطبان سینما قشر جوان و دانشجو هستند و معمولا سینما رفتن همراه گروه های محبت آمیز برای آنان مجذوب کننده است ولی تعطیل شدن دانشگاه ها و مراکز علمی و کمرنگ شدن روابط اجتماعی به صورت فیزیکی، سینما رفتن هم محبوبیت خودش را در این قشر از دست داد. وی سینما رفتن برای دیدن بازی سلبریتی ها را در فیلم های سینمایی یکی از عوامل ترغیب مخاطب به سینما می دانست که بیان نمود سریال هایی که به وسیله شبکه های نمایش خانگی پخش می شوند با استفاده از این سلبریتی ها یکی دیگر از انگیزه های مخاطب را برای راهی شدن به سالن سینما گرفته اند.

از عوامل مهم دیگری که بر رونق سینما ها تاثیر قابل توجهی گذاشته است، گرانی های اخیر و بالا رفتن هزینه های زندگی است. برای مثال اگر یک خانواده چهار نفره برای دیدن فیلم سینمایی بخواهند به سالن سینما بفرایند، بدون در نظر گرفتن هزینه های رفت و آمد باید مبلغ صد و بیست هزار تومان را برای خرید بلیت هزینه نمایند که با توجه به گرانی ها بیشتر افراد ترجیح می دهند این هزینه را صرف امور دیگری نموده و سرگرمیات مقرون به صرفه تری را انتخاب نمایند.

اکران آنلاین؛ رفاقت با سینما یا رقابت!

سینما درست زمانی تعطیل شد که مخاطب منتظر اکران نوروزی بعضی فیلم های جشنواره فجر بود و این تعطیلی نا به هنگام مخاطب و سازنده را سردرگم کرد که بلاخره تکلیف اکران این فیلم ها چه می گردد. کرونا که خیال رفتن نداشت و فیلم ها هم خیال آمدن بر روی پرده را نداشتند. وسط این نرفتن ها و نیامدن ها، فیلمو و نماوا جسورانه به میدان آمدند و با فیلم های اکران نشده طرح رفاقت ریختند.

تضمینی برای زمان قطعی باز شدن سینما ها از سمت ستاد ملی کرونا وجود نداشت و از طرفی کارگردانان یا باید ریسک اکران آنلاین را می پذیرفتند یا باید تا زمانی نامعلوم صبر پیشه می کردند.

خروج حاتمی کیا دروازه ورود سینما به اکران آنلاین بود. بیست و چهار فرودین ماه 1400 فیلمو سینمای خودش را افتتاح کرد و اولین اکران آنلاین خود را تجربه کرد. مخاطب با پرداخت مبلغ دوازه هزار تومان می توانست وارد این سینمای آنلاین گردد و بلیت فیلم خودش را تهیه کند.

قرارداد اقتصادی که بین پلتفرم ها و سازنده های فیلم برای اکران آنلاین بسته شد به گفته امیر ابیلی 70 به 30 است یعنی هفتاد درصد سود فروش بلیت به سازنده فیلم تعلق می گیرد و سی درصد هم سهم پلتفرم می گردد البته اطلاعات این سهم مشارکت برای سال 1399 است.

مخاطب با هر قدم که به اکران آنلاین نزدیک می شد یک قدم از سالن سینما فاصله می گرفت و با آن غریبه می شد، مخصوصا در زمان شیوع کرونا که به رعایت موارد بهداشتی و حفظ فاصله اجتماعی بسیار تاکید می شد.

آرش فهیم در تبادل نظر با خبرنگار خبرنگاران بیان کرد: سیستم وی او دی یکی از عوامل رکود سینما است البته نه تنها در ایران بلکه در کل جهان.چرا که وی او دی بستری را فراهم می نماید که مخاطب خیلی راحت تر به محتوای سینما دست پیدا کند.یک بلیت برای همه!.

برای آنالیز ابعاد بیشتر مسئله به سراغ دو گروه مخاطب سینما یعنی مخاطب عام و مخاطب خاص سینما رفتیم. بیشتر مخاطبان عام سینما در پاسخ به این سوال که با توجه به بازگشایی سینما ها مایل به رفتن به سالن ها هستند یا خیر عدم تمایل به حضور فیزیکی خودشان را در سالن های سینما اعلام کردند و این در حالی است که تقریبا همه مخاطبان خاص سینما کاملا برای رفتن به سینما و دیدنی فیلم های روی پرده علاقه مند بودند.

در این میان یکی از نقاط تاکید مخاطبان بر روی مقرون به صرفه تر و به صرفه تر بودن هزینه اکران آنلاین بود نرگس موسوی یکی از مخاطبان سینما مطرح کرد: درگذشته برای دیدن فیلم در سینما همه افرادی که مایل به دیدن فیلم بودند باید بلیت جداگانه تهیه می کردند ولی الان تنها با خرید یک بلیت تعداد نامحدودی می توانند فیلم را ببینید.

درتبادل نظر با مخاطبان به نظر می رسد که اکران های آنلاین پلتفرم ها نه میان مخاطب خاص سینما و نه میان مخاطب عام صندلی زیادی ندارد و این سینمای آنلاین نتوانسته جایگزین خوبی برای سالن های سینما باشد. عده ایی هم بیان کردند که یک یا دو فیلم را به صورت آنلاین دیدن نموده اند ولی بعد از مدتی به این نتیجه رسیده اند که می توان با خرج کردن صبر و حوصله اما خیلی مقرون به صرفه تر هم به محتوای سینما دست پیدا کرد. این گونه که یک فیلم به مدت حدودا یک ماه اکران آنلاین می گردد و شما برای دیدن فیلم باید بلیت تهیه کنید اما با صبر کردن و تمام شدن زمان اکران آنلاین می توان بدون هزینه اضافی و تنها با همان اشتراک ماهیانه به محتوایی که در سایت این پلتفرم ها قرار می گیرد دسترسی داشت.

این ها همه جز دلایلی هستند که انتظار فروش ده یا بیست میلیاردی بعضی فیلم ها را به یک یا دو میلیارد رسانده است و حالا کار به جایی رسیده که شنای پروانه با تنها پنج میلیارد و ششصد و شصت و نه میلیون و چهارصد هزار تومان فروش، رکورد دار اکران آنلاین است این در حالی است که منتقدان انتظار فروش 30 یا 40 میلیاردی این فیلم را داشتند.

در سرانجام، تنها چیزی که به فکر می آید این است که دوستی وی او دی با سینما و اکران، دوستی خاله خرسه بود و اکران آنلاین سنگ سنگینی بود بر در سینما. سازنده فیلم ها و پلتفرم ها دو سر یک معامله به نام اکران آنلاین بودند که در نهایت سود بیشتر به جیب یک طرف معامله یعنی فیلیمو و نماوا رفت. اما نباید جای خالی محتوا را هم در جذب مخاطب به سینما دست کم گرفت.