ویلای مدرن کوچک: منطقه قره باغ کجاست و چرا مورد مناقشه است؟ - مجله سینمایی گوگوریو

جهت دریافت خدمات ویلای مدرن کوچک با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

منطقه قره باغ کجاست؟

قره باغ منطقه ای جغرافیایی در شرق ارمنستان و جنوب غربی جمهوری آذربایجان است که از ارتفاعات قفقاز کوچک تا زمین های پست بین رودخانه های کر و ارس کشیده شده است. در گذشته این منطقه یکی از تقسیمات سیاسی ایران از دوره صفویه به این سو بود که پس از عهدنامه گلستان به روسیه تزاری واگذار شد.

قره باغ تا سال 1840 میلادی همچنان با عنوان استان قره باغ شناخته می شد تا اینکه پس از آن به بخش شوشا تغییر نام یافت و در اتحاد جماهیر شوروی بخش هایی از آن به جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی پیوست و بخش زنگه زور به جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی واگذار شد.

قره باغ بر روی نقشه

تاریخچه جنگ در قره باغ

جنگ قره باغ جنگی بود که از فوریه 1988 تا مارس 1994 در ناحیه قره باغ، واقع در جنوب غربی جمهوری آذربایجان، بین جمهوری آذربایجان و اکثریت ارمنی نشین منطقه با پشتیبانی ارمنستان رخ داد. با بالا گرفتن درگیری، هرکدام از طرفین سعی در پاکسازی قومی منطقه ها تحت تصرف خود از نژاد دیگر کردند.

در نتیجه این جنگ بیش از 35 هزار نفر کشته شدند و بیش از 800 هزار نفر در نواحی مورد مناقشه، آواره و مجبور به ترک وطن خود شدند. در واقع اگر بخواهیم این جنگ و درگیری را کمی تاریخی ترو و ریشه ای تر آنالیز کنیم، باید بگوییم مرزبندی های تحمیلی و ناهمخوان با واقعیت تاریخی و اجتماعی دوران شوروی موجب شد تا پایه های بسیاری از مناقشات قومی و سرزمینی نظیر آبخازیا، اوستیای جنوبی، آجاریا، قره باغ و نظیر آن در فضای منطقه قفقاز شکل بگیرد که تنها ارمغان آن تنش و بی ثباتی برای ملت ها و دولت های منطقه بود.

در دهه 1920 اتحاد جماهیر شوروی منطقه خودمختار ناگورنو قره باغ یا همان قره باغ کوهستانی را که 95 درصد جمعیت آن از نظر قومی ارمنی هستند، در آذربایجان (که آن موقع یکی از استان های شوروی سابق به شمار می رفت) تاسیس کرد. در زمان حکومت بلشویک ها (جناح حاکم بر روسیه در زمان مزبور) درگیری میان ارمنستان و آذربایجان بر سر این منطقه، تحت کنترل شوروی بود. حتی در آن موقع مسکو (به ویژه در دوران استالین) تلاش می کرد تا با زنده نگه داشتن این اختلاف ها زمینه را برای حفظ مرجعیت خود در مورد اختلافات محلی حفظ کند. اما با شروع فرایند فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کنترل مسکو بر این بحران کاهش یافت و در سال 1988 قوه مقننه قره باغ تصمیماتی را برای پیوستن این منطقه خودمختار به ارمنستان تصویب کرد. این در حالی است که قره باغ از نظر جغرافیایی عملا در درون مرزهای آذربایجان قرار داشت.

همزمان با انحلال اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، منطقه خودمختار قره باغ رسماً استقلال خود را خاطرنشان کرد. جنگ بین ارمنستان و آذربایجان بر سر این منطقه در گرفت و در پی آن تقریبا 30 هزار نفر کشته و صدها هزار آواره و پناهنده بر جای ماند.

در سال 1993 ارمنستان توانست قره باغ کوهستانی را به تصرف خود در آورد. این درگیری های پراکنده تا سال 1994 ادامه داشت تا بالاخره با میانجیگری روسیه دو طرف اعلام آتش بس کردند. بعلاوه لازم به ذکر است در سال 2006 در رفراندومی در قره باغ، 89 و نیم درصد شرکت کنندگان به قانون اساسی نوی رای دادند که براساس آن این منطقه کوچک کوهستانی را به یک کشور مستقل تبدیل می کرد. حدود 90 درصد واجدان شرایط که اکثریت آنها ارمنی بودند، در این همه پرسی شرکت کردند.

درگیری های سال 2016

این آتش بس برای بیش از یک دهه برقرار ماند اما در پی شکست مذاکرات دو طرف، در آوریل 2016 یکی از شدیدترین موارد درگیری نظامی میان دو کشور به وقوع پیوست و در پی جنگ چهار روزه ایروان و باکو در منطقه مورد مناقشه قره باغ صدها نفر از هر دو طرف کشته شدند. البته آمار اعلامی از سوی هر دو طرف متفاوت و متناقض بود. هر یک از دو کشور مدعی می شد که طرف مقابل تلفات بیشتری را متحمل شده و عمدا از اعلام آن طفره می رود.

بعد از آن دو طرف بار دیگر اعلام آتش بس کردند و خشونت ها برای مدتی متوقف شد. تلاش های گسترده بین المللی برای میانجیگری و یافتن راهکار در جهت انتها دادن به این مناقشه ادامه داشت. بعد از درگیری های 2016، در چند بازه هم به صورت موردی تنش ها میان طرف به وقوع پیوست اما در عین حال مناقشه در سطحی قابل کنترل مدیریت می شد.

تنش های ژوئیه 2020

تنش میان باکو (مرکز آذربایجان) و ایروان (مرکز ارمنستان) بر سر قره باغ هرگز سرد نشد و تنها دوره هایی از سکوت و آتش زیر خاکستر میان دو کشور حکمفرما بوده است تا بعد از گذشت مدتی دوباره شعله های تنش میان دو کشور همسایه زبانه بگیرد.

روز یکشنبه 12 ژوئیه 2020 تبادل آتش میان ارمنستان و آذربایجان بعد از توقف نسبی اما چند ساله تنش ها میان دو کشور بار دیگر منطقه را به بحران کشاند. پس از درگیری های چند روزه، ده ها نفر از هر دو طرف کشته و زخمی شدند. این درگیری ها در حالی رخ داد که جمعی از جوانان آذری در خیابان های باکو حاضر و در تظاهراتی از دولت خود خواستند به حملات به ارمنستان ادامه دهد تا آنچه به زعم آنها آزادی بخشی از خاک کشور آذربایجان خوانده می شد، اتفاق بیفتد.

در زمان درگیری های ماه ژوئیه مواضع کشورهای مختلف مشابه همان چیزی بود که در روزهای اخیر دیده و شنیده شده است. آتش درگیری های ماه ژوئیه هرچند زود خاموش شد اما قابل پیش بینی بود که به زودی شاهد دور تازه ای از تنش ها میان دو کشور خواهیم بود.

بحران قره باغ باعث شد تا روابط دیپلماتیک دو کشور آذربایجان و ترکیه با کشور ارمنستان قطع شود و انسداد مرزها و شرایط نو و شکننده ای را در فضای منطقه قفقاز جنوبی حاکم کند. حضور و نقش آفرینی بازیگرانی نظیر ایران، ترکیه، روسیه، آمریکا، فرانسه، سازمان امنیت و همکاری اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد در فرایند تحولات قره باغ موجب شد این بحران ابعاد منطقه ای و بین المللی به خود گیرد.

برای برقراری صلح دائمی و فراگیر در منطقه تلاش های متعددی از طرف جامعه جهانی به عمل آمد و طرح های صلح مختلفی ارائه شد ولی هیچ یک به نتیجه عینی و مورد انتظار نرسید و شرایط حاکم بر منطقه همچنان بیشتر جنگ است تا صلح.